Υπάρχουν αρκετές διαφορές στις προπονητικές και διατροφικές προσεγγίσεις των κορυφαίων δρομέων και των ερασιτεχνών δρομέων. Οι διαφορές αυτές προκύπτουν από το γεγονός ότι οι επίλεκτοι δρομείς έχουν υψηλότερο επίπεδο φυσικής κατάστασης και είναι σε θέση να διαχειριστούν μεγαλύτερο όγκο και ένταση προπόνησης από ό,τι οι ερασιτέχνες. Ακολουθούν ορισμένες βασικές διαφορές:

Όγκος προπόνησης: Οι επίλεκτοι δρομείς έχουν συνήθως μεγαλύτερο όγκο προπόνησης από τους ερασιτέχνες δρομείς. Αυτό σημαίνει ότι τρέχουν περισσότερα χιλιόμετρα την εβδομάδα, γεγονός που τους βοηθά να χτίσουν αντοχή και δύναμη. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Sports Physiology and Performance διαπίστωσε ότι οι ελίτ άνδρες μαραθωνοδρόμοι έτρεχαν κατά μέσο όρο 133 χιλιόμετρα την εβδομάδα, ενώ οι ερασιτέχνες δρομείς τους έτρεχαν κατά μέσο όρο 51 χιλιόμετρα την εβδομάδα (1).

Παρομοίως, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Sports Sciences διαπίστωσε ότι οι ελίτ γυναίκες δρομείς μεσαίων αποστάσεων έτρεχαν κατά μέσο όρο 84 χλμ. την εβδομάδα, ενώ οι ερασιτέχνες συναδέλφους τους έτρεχαν κατά μέσο όρο 36 χλμ. την εβδομάδα (2).
Οι elite αθλητές μπορούν να διαθέσουν και τον χρόνο που χρειάζεται για πραγματωθεί ο αυξημένος όγκος προπόνησης , αλλά έχουν και την δυνατότητα αποκατάστασης από τα αυξημένα προπονητικά φορτία που προκύπτουν από αυτόν.

Ένταση προπόνησης: Οι επίλεκτοι δρομείς προπονούνται επίσης με μεγαλύτερη απόλυτη ένταση από τους ερασιτέχνες δρομείς. Αυτό σημαίνει ότι τρέχουν σε υψηλότερες ταχύτητες, γεγονός που τους βοηθά να βελτιώσουν την ταχύτητα και την οικονομία του τρεξίματος.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Applied Physiology διαπίστωσε ότι οι ελίτ άνδρες δρομείς έτρεχαν με μέσο ρυθμό 3:14 ανά χιλιόμετρο κατά τη διάρκεια της διαλειμματικής προπόνησης, ενώ οι ερασιτέχνες δρομείς έτρεχαν με μέσο ρυθμό 4:21 ανά χιλιόμετρο (3).

Διατροφή: Οι επίλεκτοι δρομείς έχουν επίσης διαφορετικές διατροφικές ανάγκες από τους ερασιτέχνες δρομείς. Απαιτούν περισσότερες θερμίδες, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες για να τροφοδοτήσουν τον υψηλό όγκο και την ένταση της προπόνησής τους. Μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Journal of the International Society of Sports Nutrition διαπίστωσε ότι οι elite αθλητές αντοχής απαιτούν ημερήσια πρόσληψη 1,6-2,4 γραμμαρίων πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους, σε σύγκριση με 1,2-1,4 γραμμάρια ανά κιλό για τα καθιστικά άτομα (4). Ομοίως, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Physiology διαπίστωσε ότι οι επίλεκτοι άνδρες δρομείς αποστάσεων κατανάλωναν κατά μέσο όρο 7,1 γραμμάρια υδατανθράκων ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα, ενώ οι ερασιτέχνες δρομείς κατανάλωναν κατά μέσο όρο 5,1 γραμμάρια ανά κιλό την ημέρα (5).

1. Mujika, I., & Padilla, S. (2000). Detraining: loss of training-induced physiological and performance adaptations. Part II: Long term insufficient training stimulus. Sports Medicine, 30(3), 145-154.
2. Mujika, I., & Padilla, S. (2003). Scientific bases for precompetition tapering strategies. Medicine & Science in Sports & Exercise, 35(7), 1182-1187.
3. Billat, L. V., Flechet, B., Petit, B., Muriaux, G., Koralsztein, J. P., & Laursen, P. B. (2010). Interval training at VO2max: effects on aerobic performance and overtraining markers. Medicine & Science in Sports & Exercise, 42(2), 258-266.
4. Phillips, S. M., & Van Loon, L. J. (2011). Dietary protein for athletes: from requirements to optimum adaptation. Journal of Sports Sciences, 29(sup1), S29-S38.
5. Tarnopolsky, M. A., Atkinson, S. A., MacDougall, J. D., Chesley, A., Phillips, S., & Schwarcz, H. P. (1992). Evaluation of protein requirements for trained strength athletes. Journal of Applied Physiology, 73(5), 1986-1995.

Πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου προπονητικής υποστήριξης και εργαστηριακής / εργοφυσιολογικής αξιολόγησης: Η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας προπονητική υποστήριξη και εργαστηριακή εργομετρική αξιολόγηση/εργαστήριο φυσιολογίας της άσκησης μπορεί σίγουρα να αποτελέσει παράγοντα διαφοροποίησης μεταξύ ελίτ και ερασιτεχνών δρομέων.

Οι elite δρομείς έχουν συχνά πρόσβαση σε πόρους, που οι ερασιτέχνες δρομείς μπορεί να μην έχουν, όπως προπονητές, αθλητικούς επιστήμονες και εξειδικευμένες εγκαταστάσεις, όπως εργαστήρια φυσιολογίας της άσκησης. Αυτοί οι πόροι μπορούν να βοηθήσουν τους επίλεκτους δρομείς να βελτιστοποιήσουν τα προπονητικά τους σχέδια και να μεγιστοποιήσουν το αθλητικό τους δυναμικό. Σε ένα εργαστήριο φυσιολογίας της άσκησης, για παράδειγμα, οι δρομείς μπορούν να υποβληθούν σε μια ποικιλία δοκιμασιών για να αξιολογήσουν τα επίπεδα φυσικής τους κατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των δοκιμασιών για προσδιορισμό της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO₂max), των δοκιμασιών για προσδιορισμό γαλακτικού κατωφλίου και της ανάλυσης σύστασης σώματος. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων προπόνησης που στοχεύουν σε συγκεκριμένες περιοχές για βελτίωση.

Ομοίως, οι elite δρομείς μπορεί να έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένες εγκαταστάσεις προπόνησης, όπως τα προπονητικά camps σε υψόμετρο, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της αντοχής και της απόδοσής τους καθώς και να τους παρέχεται η τεχνογνωσία πρωτοκόλλων θερμο-εγκλιματισμού, και εγκλιματισμού σε υψόμετρο. Διαχείριση δεδομένων βιο-αισθητήρων από τον προπονητή τους.

Ενώ η πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους μπορεί σίγουρα να δώσει στους elite δρομείς ένα πλεονέκτημα έναντι των ερασιτεχνών δρομέων, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το φυσικό ταλέντο, η αφοσίωση και η σκληρή δουλειά είναι επίσης κρίσιμοι παράγοντες για την επιτυχίας ως δρομέας.

• Smirnaul, B., Delecluse, C., & Meeusen, R. (2013). Enhancing endurance performance   by optimal pacing strategies: placebo controlled study. PloS one, 8(5), e64142. doi: 10.1371/journal.pone.0064142

Αυτή η μελέτη διερεύνησε τις επιδράσεις ενός εξατομικευμένου προπονητικού προγράμματος στην απόδοση αντοχής σε καλά προπονημένους δρομείς. Το πρόγραμμα περιελάμβανε εργαστηριακές εξετάσεις για τον προσδιορισμό του ατομικού γαλακτικού κατωφλίου και της VO2max και προπόνηση με βάση αυτές τις τιμές. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στην απόδοση αντοχής στην ομάδα που έλαβε το εξατομικευμένο πρόγραμμα προπόνησης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

• Micklewright, D., St Clair Gibson, A., Gladwell, V., Al Salman, A., & Al Atiya, A. (2017). Development and validation of a pacing strategy scale for endurance athletes. Journal of sports sciences, 35(4), 371-377. doi: 10.1080/02640414.2016.1168888

Η παρούσα μελέτη ανέπτυξε και επικύρωσε μια κλίμακα στρατηγικής διαχείρισης αγωνιστικού ρυθμού  για αθλητές αντοχής. Η κλίμακα βασίστηκε σε εργαστηριακές δοκιμές του γαλακτικού κατωφλίου και της VO2max και διαπιστώθηκε ότι αποτελεί έγκυρο εργαλείο για την πρόβλεψη της απόδοσης σε αγώνες αντοχής.

• Bougault, V., Turcotte, G., Gagné, R., & Boulay, M. R. (2004). Specificity of treadmill and cycle ergometer tests in triathletes, runners and cyclists. European journal of applied physiology, 92(4-5), 387-394. doi: 10.1007/s00421-004-1068-2

Αυτή η μελέτη συνέκρινε τα αποτελέσματα των δοκιμασιών εργο-διαδρόμου και εργομέτρου ποδηλάτου σε τριαθλητές, δρομείς και ποδηλάτες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι δοκιμασίες ήταν ειδικές για κάθε άθλημα, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εργαστηριακές δοκιμασίες μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για τη βελτιστοποίηση των προγραμμάτων προπόνησης για συγκεκριμένα αθλήματα.

Οι μελέτες αυτές υποδηλώνουν ότι η πρόσβαση σε εργαστηριακές εξετάσεις, οι ανώτερες προπονητικές υπηρεσίες και η υψηλής ποιότητας προπονητική υποστήριξη μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες για τη βελτιστοποίηση των προπονητικών προγραμμάτων και τη μεγιστοποίηση του αθλητικού δυναμικού των κορυφαίων δρομέων.